24. impACT & Autisme: Specialisatietraining Acceptance and Commitment Therapy bij autisme
Inhoud van de training
In deze vijfdaagse specialisatietraining onderzoeken we met elkaar hoe je mensen met autisme kunt ondersteunen bij het leiden van een zo’n waarde(n)vol mogelijk leven. Hoe kun je hen helpen om een koers uit te stippelen? En wat kun je doen om de bereidheid bij hen én bij jezelf als hulpverlener te vergroten, wanneer weerstand en ongemak dit proces van gedragsverandering steevast vergezellen?
Hierbij werken we vanuit de zes pijlers van de Acceptance and Commitment Therapy (ACT), die we met behulp van verschillende oplossingsgerichte en ontwikkelingsgerichte benaderingen, zoals het model van het ‘Eigen Huis’, autismevriendelijk leren toepassen, zodat rekening wordt gehouden met een autistische manier van waarnemen en informatieverwerking.
Tijdens de training is er volop aandacht voor casuïstiek van deelnemers, door middel van het gebruik van metaforen (Impact Technieken), het doen van oefeningen, het maken van thuisopdrachten en rollenspellen. Centraal hierbij staat het aansluiten op de eigenheid van de persoon met autisme die jij wilt ondersteunen, zodat ik-versterking plaats kan vinden.
Trainingsdag 1: ACT, RFT en het ‘Eigen Huis’
Autisme is voor het leven! Tijdens de eerste trainingsdag gaan we in op dit feit en wat dit kan betekenen voor het leven van autistische personen. Omdat ACT niet gericht is op (kant en klare) oplossingen, blijkt deze actieve aanpak bij uitstek geschikt om met (levens)gebeurtenissen om te leren gaan. Tijdens deze dag wordt een inleiding gegeven op de zes pijlers van ACT waarbij de onderliggende Relational Frame Theory (RFT) wordt behandeld. Tevens wordt ingegaan op manieren waarop je rekening kunt houden met de autistische informatieverwerking wanneer je ACT toepast bij mensen met autisme, middels het model van het ‘Eigen Huis’.
Trainingsdag 2: Acceptatie en Mindfulness
Trainingsdag 2 draait om het begrip ‘controle’ en hoe controle ervoor kan zorgen dat mensen (met autisme) rigide met situaties omgaan of situaties juist gaan vermijden. Wat kan de pijler ‘acceptatie’ hier betekenen? Omdat geforceerde acceptatie zelf ook weer een vorm van controle kan worden gaan we dieper in op wat acceptatie en loslaten écht inhoudt. Daarnaast onderzoeken we het verschil tussen controle en functionele invloed op het leven, waarbij de term ‘bereidheid’ centraal staat. Wanneer je iets wilt bereiken, is er bereidheid nodig om hier iets voor te doen of te laten. Een moment dat we benoemen als ‘creatieve hopeloosheid’. Een hulpverleningssituatie kan vallen of staan met deze bereidheid, waar we dan ook flink mee gaan oefenen!
Naast de acceptatie gaan we deze trainingsdag oefenen met de pijler Mindfulness, één van de basisprincipes bij ACT. We onderzoeken hoe we mensen met autisme van het ‘denken’ meer naar het ‘voelen’ en ‘doen’ kunnen laten bewegen. Dit kan hen helpen om andere keuzes te maken en om meer stil te staan bij het hier en nu. Tevens wordt hierdoor het contact met zichzelf en de ander versterkt en meer voelbaar. Mindfulness kan bepalend zijn bij stressreductie waardoor ruimte ontstaat voor ontwikkeling.
In de middag zal Marc Beek van ‘Aut of the Blue’ een Autismebelevingswandeling verzorgen: een verrassende ontdekkingstocht in de leefwereld van iemand met autisme: https://www.aut-of-the-blue.com/
Trainingsdag 3: Defusie en Zelf als context
Tijdens de derde trainingsdag gaan we flink aan de slag met de pijler Defusie. Dit betekent dat we ons niet richten op verandering van de inhoud van gedachten bij mensen (met autisme), want dat levert veel onnodige discussies op en een nóg voller hoofd. In plaats daarvan gaan we onderzoeken hoe we hen kunnen leren om een andere relatie met hun gedachten te onderhouden en deze zo te beoordelen op werkzaamheid in plaats van op hun waarheidsgehalte. Dit is een speelse manier om gedachten niet té serieus te nemen waardoor ze het gedrag minder belemmeren. Veel mensen (met autisme) vertonen bijvoorbeeld uitstelgedrag door angstige gedachten of blijven situaties dwangmatig uitdenken zonder tot handelen te kunnen komen. Defusie is een ijzersterk middel om dit te doorbreken.
Verder onderzoeken we ook hoe sterk we gefuseerd zijn met onze identiteit en in hoeverre ons zelfbeeld hierdoor bepaald wordt. Dit doen we middels de pijler Zelf als context. Wanneer we met meer afstand leren kijken naar ons zelfbeeld ontstaat er ruimte en durven we te experimenteren met nieuw gedrag. Daarnaast levert het kunnen relativeren van je zelfbeeld en er op deze manier losser van komen, flexibiliteit op, wat mensen (met autisme) goed kunnen gebruiken. Hierbij geven we speciaal aandacht aan de Ik-versterking bij mensen met autisme, want om op een milde manier op je levensverhaal te kunnen defuseren, is eerst een gefuseerd levensverhaal nodig.
Trainingsdag 4: Waarden en Toegewijde actie
In trainingsdag 4 onderzoeken we het verschil tussen doelen en Waarden en benadrukken zo het belang van het proces in plaats van een eindresultaat. Dit heeft ook effect op taal en dus op gedachten. We kunnen alles wat we moeten van onszelf en anderen, leren vertalen naar datgene wat we willen, dus wat we belangrijk en waardevol vinden. Vervolgens kunnen we onderzoeken hoe veel van onze tijd we besteden aan deze waardevolle zaken en wat hierin onze wensen zijn. Dit zet aan tot actie! Wanneer we niet te veel focussen op de doelen die we willen bereiken met mensen met autisme, maar een koers inslaan richting zaken die de persoon met autisme waardevol vindt in het leven, kun je de stormen onderweg meer flexibel het hoofd bieden en verder gaan. Voor mensen met autisme kan het waardevol zijn dat de prestatiedruk zo wat af neemt, waardoor ze hun dromen meer durven volgen.
Daarnaast leren we experimenteren met gedrag dat voortkomt uit onze waarden. Wanneer we tegenslagen en mislukkingen kunnen accepteren en toch durven gaan voor datgene wat we waardevol vinden, ontstaat er een Toegewijde actie, die dus gebaseerd is op een intrinsieke motivatie. Je streeft die situaties na, die waardevol voor je zijn. Je geeft zin aan je leven en raakt eraan gehecht en oefent functionele invloed uit! Dit zijn zaken die voor mensen (met autisme) van onschatbare waarde zijn. Bij dit proces word je vergezeld van weerstand en gevoelens van ongemak en mag je ervaren hoe het is om deze te verdragen terwijl je toch je waarden volgt.
Trainingsdag 5: Integratie zuilen en oefenen met casuïstiek
In deze slotbijeenkomst komen alle trainingsdagen samen in de integratie van de zes pijlers. We staan stil bij het feit dat er niet alleen verschillen zijn tussen mensen met en zonder autisme, maar dat we zien, door deze ACT benadering, dat er daaronder vooral veel overeenkomsten zijn. Namelijk: mensen willen graag een zinvol leven leiden, of ze nu autisme in hun rugzak hebben of niet! Dit maakt de hulpverleningsrelatie op een prettige en zuivere manier heel gelijkwaardig! Verder experimenteren we met het schakelen tussen de pijlers bij de hulpverlening aan mensen met autisme en gebruiken hiervoor onder andere het keuzepuntmodel. Deze dag zal vooral in het teken staan van oefenen met casuïstiek. Bij de afsluiting staan we stil bij de handvatten die de deelnemers mee nemen naar hun eigen werkplek. Zodat ze de opgedane kennis en vaardigheden ook na de training praktisch toe kunnen blijven passen in het werken met en voor mensen met autisme.
Doelgroep
De opleiding richt zich op begeleiders, behandelaren en alle mogelijke dienstverleners die werken voor en met mensen met autisme.
Doelstellingen
- De hulpverlener is in staat om naast de verschillen, ook de overeenkomsten te zien tussen mensen met en zonder autisme
- De hulpverlener is bereid met de persoon met autisme op zoek te gaan naar een waardevolle invulling van het leven
- De hulpverlener beschikt, middels ACT, over vaardigheden om deze waardevolle invulling concreet te vertalen naar praktische ondersteuning in het leven
- De hulpverlener is bereid om flexibel te schakelen tussen de zes verschillende pijlers, zodanig dat deze zijn afgestemd op wat de persoon met autisme op dat moment nodig heeft
- De hulpverlener kan omgaan met verschillende aangereikte modellen om zo concrete ondersteuning te bieden bij complexe vraagstukken in het leven van de persoon met autisme
Toelatingseisen
- Je beschikt over een HBO -niveau en minimaal 1 jaar werkervaring met 3 personen met autisme
- Je bent bereid tot zelfreflectie
- Je bent bereid om emancipatie van mensen met autisme in de maatschappij actief te bevorderen
- Je bent bereid actief deel te nemen aan oefeningen en het werken met metaforen
Certificaat
- Bij voldoende aanwezigheid en het maken van de thuisopdrachten wordt er een certificaat uitgereikt
Procedure
De trainingsdagen zullen plaatsvinden in Dordrecht op de volgende vrijdagen van 9.30 uur t/m 15.30 uur met in de ochtend en middag een korte pauze en een lunchpauze van 3 kwartier:
- Vrijdag 7 maart
- Vrijdag 21 maart
- Vrijdag 4 april
- Vrijdag 9 mei
- Vrijdag 23 mei
- De trainingsdagen zijn zo ingepland dat je de tijd en ruimte hebt om de kennis toe te leren passen in de praktijk van je eigen werk
- Tussen de trainingsdagen lees je de aangegeven literatuur en werk je aan thuisopdrachten in de praktijk van je eigen werk. Deze thuisopdrachten zullen tussen de 2 en de 4 uur in beslag nemen per keer
Docenten
- De specialisatietraining is ontwikkeld en zal gegeven en gecoördineerd worden door Rianne Jansen en Marieke Wubs in samenwerking met gastdocent Marc Beek waardoor ook de meerwaarde van verschillende ervaringsdeskundigen geborgd is
Kosten
- De totale kosten van het traject zijn € 1295,-
- De kosten zijn inclusief lesmateriaal (literatuur en thuisopdrachten) en een drankje met een versnapering
- Voor de lunch dient men zelf zorg te dragen
- Betaling geschiedt middels een factuur
- Algemene voorwaarden